Kardiyoloji Nedir?

İnsan vücudu, eşsiz bir yapıya sahiptir.  Bu eşsiz yapının temel taşlarını ise hareket, sindirim, solunum, boşaltım ve dolaşım sistemleri oluşturmaktadır. Kalp damar sistemi olarakta adlandırılan dolaşım sistemi vücut sistemlerinin kendi aralarında koordineli bir şekilde çalışması için gerekli besin ve oksijeni sistemler arasında paylaştırır. Günümüzde ülkemizde ve tüm dünyada en sık ölüm nedeni olarak kalp damar sistemi hastalıkları gelmektedir. Ülkemizde heryıl yaklaşık çeyrek milyon kişi kalp krizi geçirmektedir ve bu sayı gelecekte de artmaya devam edecektir. Kalp damar hastalıkları ile ilgilenen bilim dalı Kardiyoloji bilim dalıdır.

Kardiyoloji ile ilgili hastalıklar nelerdir?

Yüksek tansiyon, kol-bacak gibi büyük uzuv damar hastalıkları, kalp damar (koroner damar) hastalıkları, kalp kapak hastalıkları, kalp yetmezliği, ritm bozuklukları, lipid bozuklukları kardiyolojinin ilgilendiği başlıca kalp damar hastalıklarıdır.

Hangi şikayetler ile kardiyoloji polikliğine başvurulabilir?

Tansiyon düzensizlikleri, nefes darlığı, göğüs ağrısı, kol bacak ağrısı, ödem, çarpıntı, çabuk yorulma, baş dönmesi ve bayılma kardiyoloji polikliniklerine başvuruda belirtilen en sık şikayetler olarak sayılabilir.

Kardiyoloji polikliniğinde yapılan tetkikler nelerdir?

Kardiyolji uzmanı hastanın şikayetleri ve muayene bulgularına göre çeşitli tetkikler yaparak  tanı ve tedavi yöntemini belirlemektedir. Bu tetkikler içerisinde en sık kullanılanları kan tetkikleri, EKG, Ekokardiyografi (EKO), Efor testi, Akciğer rontgen filmi, Myokard Perfüzyon Sintigrafisi, Ritm ve Tansiyon holter, olay kaydedici, Kardiyak MR görüntülenmesi, Koroner BT anjiografi (Sanal anjiografi) ve Koroner anjiografi sayılabilir.

EKG: Kalbin elektriki aktivitesini gösteren bir grafiktir. Vücut üzerine yapıştırılan elektrotlar ile elde edilen ve yaklaşık 5 dk süren bir tetkiktir. Klap ritm bozuklukları, kalp damar darlıkları, kalp krizi ve kal zarı hastalıkları gibi birçok hastalık hakkında bilgi edinebildiğimiz uygulaması kolay hızlı bir tanı testidir.

RİTM HOLTER: Vücuda yapıştırılan elektrotlar ile kalp atışlarınızı uzun süreli olarak kaydetmeye yarayan bir cihazdır. Genellikle 24 saatlik kayıtlar alınsa da bazı durumlarda daha uzun süreli kayıtlarda alınabilir. Çarpıntı-bayılma-inme geçirme gibi şikayetlere neden olabilecek ritm bozukluklarının tespitinde kullanılan değerli bir tetkiktir.

TANSİYON HOLTER: Kolunuza bağlanan bir tansiyon manşonu ile uzun süreli olarak tansiyon değerlerinizi kaydetmeye yarayan bir cihazdır. Genellikle 24 saatlik kayıtlar alınır. Yüksek tansiyon şüphesi olan hastalarda tanı amaçlı olarak kullanılabildiği gibi yüksek tansiyon hastalığı olup tedavi alan hastalarda tedavi etkinliğini değerlendirmek için de kullanılabilir. Yine 'Beyaz önlük hipertansiyonu' olarak adlandırılan normalde yüksek tansiyon hastası olmadığı halde hastane ortamında tansiyon değerleri yüksek olan kişilere bu tetkik ile tanı konulabilir.

OLAY KAYDEDİCİ: Hastaların uzun süre yanında taşıyıp şikayetiğ olduğu anda kalbin üzerine koyularak kayıt almaya yarayan bir cihazdır. Hergün şikayeti olmayan ve ritm holter cihazı ile şikayet anı yakalanamayan hastalarda tercih edilen tetkiktir.  

EKOKARDİOGRAFİ (EKO): Kalbin ultrasonografik yöntemle incelenmesidir. Kalp kapak hastalıkları, kasılma problemleri, kalp zarı bozuklukları, kalp kası hastalılları ve aort gibi büyük damar problemleri gibi kalbe ait doğumsal veya sonradan edinilmiş birçok yapısal bozukluk bu tettik ile tespit edilebilir. Radyasyon içermeyen ve kardiyologlar tarafından yapılan bu tetkik yaklaşık 10-15 dk sürmektedir.

EFORLU EKG (Efor testi): Belirli protokollere göre yapılan egzersiz ile kalbin zorlandığı ve bu sırada kalp ritminin izlenerek kaydedildiği bir tetkiktir. Bu test ile kişinin yaşına göre belirlenen kalp hızlarına çıkılarak istirahat halinde belirti vermeyen kalp damar hastalıklarının tanısı konulmaya çalışılır. Yine kalp kapak hastalıkları veya akciğer hastalıkları gibi rahatsızlıkları olan hastaların egzersiz performansları bu test ile belirlenebilir. Kişiler arasında farklılıklar göstermekle beraber test yaklaşık 15 dk sürmektedir.

MYOKARD PERFÜZYON SİNTİGRAFİSİ:  Ortopedik problemler, uyum sağlayamama, bazı EKG bozuklukları, bazı kalp kapak hastalıkları vb nedenlerle Eforlu EKG yapılamayan veya Eforlu EKG testi yetersiz olan hastalarda başvurulan bir testtir. Yine damar darlığı bulunan bazı hastalarda damar alanında iskemi/canlılık değerlendirmek amacıyla veya kalp kasılma oranı belirlemek amacıyla da yapılabilmektedir. Nükleer tıp merkezlerinde radyoaktif madde kullanılarak yapılır. İstirahatte ve Eforla veya ilaçlarla (Farmakolojik) kalp yorulduktan sonra alınan görüntülerin karşılaştırıldığı bir testtir. Kalp damarlarındaki darlıklar hakkında güvenilir bilgiler verebilmektedir.  Test süresi yaklaşık 3-4 saattir.

KORONER BT ANJİOGRAFİ (SANAL ANJİO): Bilgisayarlı tomografi tetkiki ile kalp damarlarının görüntülendiği yaklaşık 5 dk süren bir tetkiktir. Kontrast madde kullanılarak yapılan test ile kalp damar darlıkları yüksek doğruluk oranı ile çok kısa bir süre içerisinde tespit edilmektedir. Bu yöntem   ile darlıların tedavisi yapılamamaktadır sadece tanısal bir yöntemdir. 

KORONER ANJİOGRAFİ: Kalp damar darlıklarının belirlenmesindeki altın standart yöntemdir. El bileğinden veya kasık bölgesinden girilerek kalp damarlarının görüntülendiği yaklaşık 30 dk süren bir tetkiktir. Anjiografi cihazının bulunduğu ameliyathane ortamına benzer bir ortamda herhangi bir anestezi almadan lokal anestezi ile yapılır. Tanısal bir test olan anjiografi ile damarlardaki darlıkların yeri ve derecesi belirlenir. Anjiografi ile damarlarında darlık tespit edilen hastalar genellikle aynı seansta Balon/Stent yöntemi ile tedavi edilebilirler. El bileğinden yapılan anjiografi ile kasıktan yapılan arasında bazı farklar vardır. El bileğinden yapılan tetkikte hasta konforu daha yüksektir, ağırlık (kum torbası) koyarak sırtüstü yatmak gerekmez, hasta daha erken ayaklanabilir ve kanama-morarma vb komplikasyon oluşma riski daha azdır. Kasık damarı daha büyük bir damar olduğu için bazı durumlarda el bileğinden yapılamayan işlemler kasıktan yapılabilmektedir.