Ultrasonografi yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanan bir görüntüleme yöntemidir. Doktorun herhangi bir kesi yapmadan organlar, damarlar ve dokularla ilgili problemleri görebilmesini sağlar. Diğer görüntüleme yöntemlerinden farklı olarak ultrason radyasyon kullanmamaktadır. Bu nedenle fetüsü görüntülemek için tercih edilen yöntemdir.

Doppler ultrasonografi ise damarlardaki kan akışını ölçmek için yüksek frekanslı ses dalgaları kullanan görüntüleme testidir. Kan pıhtıları ve zayıf kan dolaşımı dahil olmak üzere çeşitli durumların teşhisinde başvurulmaktadır.

Ultrasonografiye Ne Zaman Başvurulmalıdır?

Ultrasonografi çoğu zaman hamilelik süreci ile ilişkilendirilmektedir. Bu görüntüleme testi hamile bir anneye doğmamış bebeğinin ilk görüntülerini sağlayabilir veya bebeğin sağlıklı olup olmadığı konusunda bilgi verebilir. Bununla birlikte ultrasonografinin başka birçok kullanımı vardır. 

Ultrasonografiye ayrıca kişinin ağrısı, şişkinliği ya da organlarının görüntüsünü gerektiren herhangi bir semptomu varsa başvurulmaktadır. Mesane, beyin (bebeklerde), safra kesesi, böbrekler, karaciğer, yumurtalıklar, pankreas, dalak, tiroid bezi, testisler ve rahim ultrasonografi ile görüntülenebilecek organlar arasında sayılabilir. Ultrasonografi ayrıca biyopsi gibi tıbbi prosedürler sırasında cerrahların hareketlerini yönlendirmek için de oldukça yararlı bir yöntemdir.

Doppler Ultrasonografiye Ne Zaman Başvurulmalıdır?

Doppler ultrasonografiye kişinin bacak, kol veya boyun arterlerindeki kan akışında azalma belirtileri görüldüğünde başvurulmaktadır. Kan akışında azalma arterdeki bir tıkanma, kan damarı içindeki oluşan kan pıhtısı veya yaralanma gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.

Akut Derin Ven Trombozu (Akut DVT): Genellikle bacak veya kalça bölgelerindeki toplardamarların ani bir şekilde kan pıhtısı (trombüs) ile tıkanması sonucu ortaya çıkan kişinin hayatını tehdit edebilecek ciddi bir sorundur.

Yüzeyel Tromboflebit: Cilt yüzeyinin hemen altındaki bir damarda kan pıhtısı oluşması nedeniyle damarların iltihaplanması durumudur.

Ateroskleroz (Damar Sertliği): Arter duvarlarının kalınlaşıp esnekliklerini kaybetmesi sonucu damarların daralması ve sertleşmesi durumudur. Erkeklerde daha sık görülür.

Bunların yanında tromboanjiitis obliterans (buerger hastalığı) ya da kol veya bacaklardaki vasküler tümörler gibi durumlarda da doppler ultrasonografiye başvurulmaktadır. Doppler ultrasonografi kişinin arterlerinden ve damarlarından akan kan miktarını göstererek atardamarlardaki kan basıncını belirlemeye yardımcı olur.

Doppler Ultrasonografi Öncesi 

Doppler ultrasonografi öncesi kişiden rahat kıyafetler tercih etmesi ve muayeneye engel olacak takı ve giysileri çıkarması beklenmektedir. Ancak gözlüklerin, kontak lenslerin, takma dişlerin veya işitme cihazların çıkarılmasına gerek yoktur. Bazı durumlarda kişiden hastane elbisesi giymesi istenebilir.

Doppler ultrasonografi karın bölgesinde yapılacaksa kişiden işlem öncesi 6 ila 12 saat herhangi bir şey tüketmemesi istenebilir. Mesane bölgesinde yapılacağında ise mesanenin dolu olması daha iyi bir görüntü sunacağından kişinin işlem öncesi bir miktar su tüketmesi gerekecektir. 

Doppler Ultrasonografi Sırasında Ne Olur?

Doppler ultrasonografi kişiyi zararlı radyasyona maruz bırakmayan ve kesi içermeyen ağrısız bir işlemdir. İşlem herhangi bir risk taşımaz ve çoğu kişi işlem sırasında herhangi bir rahatsızlık hissetmediğini belirtmektedir.

Doppler ultrasonografi sırasında kişi uzanır ve doktor ilgili bölgeye suda çözünebilir bir jel sürer. Sonrasında yüksek frekanslı ses dalgalarını damarlara yönlendiren bir el cihazını cilde bastırarak hareket ettirir. Cihaz cilt ve diğer vücut dokuları üzerinden kan damarlarına ses dalgaları göndermektedir. Ses dalgaları kan damarlarından yansır ve bilgileri işlemesi ve kaydetmesi için bir bilgisayara gönderir. Bilgisayar damarların içinden kan akışını gösteren görüntüler üretecektir.

Ultrasonografi sırasında kişinin vücudunun çeşitli bölgelerine tansiyon kelepçeleri yerleştirilebilir. Kelepçeler kan basıncının karşılaştırılmasını sağlamak amacıyla genellikle uyluk, baldır, ayak bileği veya kolun farklı noktalarına uygulanmaktadır.

Doppler Ultrasonografi Sonrası Değerlendirme

Doppler ultrasonografi sonrası tüm görüntülerin ne anlama geldiği doktor tarafından değerlendirilerek farklı testlere gerek olup olmadığı ve uygulanması gereken tedavi planı belirlenir. Kişide kan pıhtısı problemi varsa pıhtıların büyüyüp büyümediğini veya yenilerinin ortaya çıkıp çıkmadığını tespit edebilmek için birkaç gün içinde birden fazla doppler ultrasonografi işlemine başvurulması gerekebilir.