PCR TESTİ YAPTIRIN

COVID-19 PCR Testi Hakkında Sıkça Sorulan 8 Soru

1. COVID-19 PCR TESTI NEDIR?

Türkiye’de ilk Corona virüs vakasının görülmesinden kısa bir süre sonra Bilim Kurulu Toplantısı ardından açıklama yapan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, korona virüs bağışıklık durumunun ölçümlenmesi ve hastalık tespiti için PCR ve antikor testi yapılacağını bildirdi.

Peki, PCR testi nedir? PCR yöntemi, nükleotitlerin uygun koşullar altında tüpte çoğaltılması işlemidir. Tıbbi ve biyolojik araştırma laboratuvarlarında, genetik parmak izi tanımlaması, gen klonlaması, babalık testi, kalıtsal hastalıkların tespiti ve DNA hesaplaması gibi farklı konularda yaygın olarak kullanılan bir metoddur.

2. KIMLERE COVID-19 PCR TESTI YAPILIR?

Çoğunlukla, seyahat şartı aranmaksızın, ateş, öksürük ve nefes darlığı şikayetlerinden yakınan kişilere, KBB uzmanlarının ön muayenedeki bulguları neticesinde COVID-19 PCR testi yapılır.

Ayrıca, COVID-19 PCR test sonucu pozitif çıkmış kişilere 14 gün öncesine kadar temas ettiği bilinen kişilere de, corona virüs belirtileri göstermese dahi test uygulaması yapılmaktadır.

Testin yapılması, toplumda pozitif vakaların artmasının önüne geçilmesinin tek yoludur. Buna ek olarak, koronavirüsten korunma yöntemleri çerçevesinde tavsiye edilen sosyal mesafe, temizlik ve maske kullanımı kurallarına da uyulması gerekmektedir.

3. YURT DIŞINA ÇIKMAYI PLANLAYANLAR IÇIN COVID-19 PCR TESTI NEREDE YAPILIR?

Yakın tarihte açıklandığı üzere, KKTC, Almanya gibi bazı ülkeler, yeni normalleşme kapsamında, ülkelerine seyahat edecek kişilerden, son 48 saat içerisinde uygulanmış negatif PCR test sonucu istemektedir. Peki, bu testi nerede yaptırmalısınız?

COVID-19 PCR testi için, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarında örnek alınmaktadır ve yetkili laboratuvarlarda test sonucu değerlendirilmesi yapılmaktadır.

4. COVID-19 PCR TESTI NASIL YAPILIR?

• Test için öncelikle hastanın burnundan ve boğazından özel çubuklarla sürüntü yöntemi ile örnek alınır.
• Alınan sürüntü örnekleri virüs taşıma ortamı olarak da bilinen özel sıvılar içerisinde testin yapılacağı yetkili laboratuvara ulaştırılır.
• Örnekler PCR yöntemiyle incelenir ve sonuç raporu oluşturulur.

5. COVID-19 PCR TESTI NE KADAR SÜREDE SONUÇLANIR?

Yapılış şekline, laboratuvar koşullarına ve yoğunluğa bağlı olarak, klasik COVID-19 PCR testi genellikle 2 – 4 saat arasında sonuç verir. Test sonucunun pozitif çıkması durumunda, kesin tanı konmadan önce testin 3 kez tekrarlanması gerekebilir. Bu yüzden, testin kesin sonuçlanması 1 günü bulabilir.

Hızlı tanı testlerinde ise, ortalama 15 dakika içerisinde bir sonuç elde etmek mümkündür. Hızlı sonuç veriyor olsalar da, güvenilirlikleri ve doğru tanı oranları, PCR testine göre çok daha düşüktür. Bunun sebebi ise, bir virüs söz konusu olduğunda, antijen testlerin doğru sonuç verme oranı antikor testlerine oranla daha az olmasıdır.

Hastalık belirtileri gösteren kişilere uygulanan hızlı tanı testleri negatif dahi olsa, mutlaka PCR testi yapılması, hatta tomografi çekilerek teyit edilmesi gerekmektedir. Çünkü PCR testlerinde bile, 7. tekrarda pozitif çıkan vakalar görülmüştür.

6. TEST YAPTIRIRKEN NELERE DIKKAT EDILMELIDIR?

Ülkemizde, sıklıkla kişi pozitif bir vaka dahi olsa test sonucu negatif çıkabilmektedir. En önemli nedeni ise kültür materyalinin alınmasındaki başarısızlıklar ve teknik zorluklardır.

Testin güvenilir bir sonuç vermesi için, sürüntü örneklerinin doğru yerden alınması gerekmektedir. Bu yüzden, örneğin alanında uzman hekimler veya hemşireler tarafından alınıyor olması hayati derecede önemlidir.

Sürüntü örnekleri, virüsün en yoğun bulunacağı nazofarenks denilen geniz bölgesinden alınması gerekmektedir. Bu işlem sırasında, hastalar bir miktar acı çekecek ve bir rahatsızlık hissi tecrübe edecektir. Kültür alınırken, çubuğun her iki burun deliğinden genze kadar sokulması çok önemlidir.

7. TEST SONUCU NEGATIF NE DEMEKTIR?

Test sonucunun negatif olarak değerlendirilmesi, kişinin corona virüs taşımadığı anlamına gelmektedir.

PCR testinin performansı RNA tespitine göre değerlendirildiği için, örnekte bulunan RNA miktarı çok önemlidir. Örneğin doğru yerden alınması, laboratuvara transfer şekli, virüsün mutasyon geçirme ihtimali ve COVID-19 PCR test inhibisyonu gibi teknik hatalar testin verimliliği açısından sakıncalıdır. Bu yüzden, değerlendirme sonucu hastaya iletilmeden önce,  gibi teknik hataların olmadığına emin olunması gerekmektedir.

8. TEST SONUCU POZITIF NE DEMEKTIR? POZITIF GÖRÜLMESI DURUMUNDA NE YAPILMALIDIR?

Test sonucunun pozitif olması, kişinin corona virüs enfekte veya taşıyıcı olduğu anlamına gelmektedir.

Testin doğru sonuç verebilmesi için gerekli teknik detayları bir önceki başlığımızda incelemiştik. Yetkili kişilerin, hastaya değerlendirme sonucunu iletmeden önce herhangi bir hata olmadığına emin olması gerekmektedir. Ardından, sonucu pozitif çıkan kişinin, kesin tanı için bilgisayarlı tomografi yöntemi ile taranması tavsiye edilmektedir.

BT bulgularında da belirtilere rastlanmışsa, kişiye gerekli bilgilendirme yapılmalı, uygun tedavi planı oluşturulmalı, karantinaya alınmalı ve derhal tedaviye başlanmalıdır.

Korona virüs enfekte olmuş kişilerin, son 14 günde temas ettiği yakınları bilgilendirilmeli ve onlara da test yaptırmaları tavsiye edilmelidir. Çevresinde corona tedavisi gören kişilerle kontak kurmuş kişiler, belirti göstermese dahi kendilerini 14 gün boyunca karantinaya almalıdır.